Psikoterapi, kişinin gündelik hayatında başa çıkmakta, içsel (duygusal, düşünsel, davranışsal) ve dışsal (romantik, aile, iş ve diğer sosyal ilişkiler vb.) deneyimlere dayalı olarak kontrol etmekte zorlandığı durumlarda başvurduğu profesyonel bir yardım türüdür. Değer verilen birinin kaybı, tıbbi hastalık, travma ve travmatik deneyimlerin etkisi; yeme bozukluğu, depresyon veya anksiyete gibi belirli ruhsal bozukluklar psikoterapinin yardımcı olduğu sorunlar arasındadır.  

Psikoterapi eğitimine sahip bir terapistin bireyin daha iyi işlev görebilmesi, iyileşmesinin desteklenmesi, esenliğinin korunması ve arttırılması amacıyla eşlik ettiği bir 'süreçtir'. Öykü alımı ile başlanıp getirilen problemin çözümüne doğru adım adım ilerlenen bir yoldur. Hem kişinin hem de terapistin aktif katılımını gerektiren ortak bir çalışmadır.

Birey ile terapisti arasındaki güven ve ilişki, birlikte etkili bir şekilde çalışmak ve psikoterapiden yararlanmak için esastır. Psikoterapist, psikoterapinin temel bir gereksinimi olan gizlilik ile bağlıdır. Gizliliği korumak ve sürecin etik çerçevede ilerlemesi için gerekli bütün koşulları sağlamakla yükümlüdür. Hizmet alan bireyler kişisel duygu ve düşüncelerini sansürsüz bir şekilde paylaşabilirler. Ancak bir terapist ile yakın fiziksel temas hiçbir zaman uygun, kabul edilebilir veya yararlı değildir.

Birçok farklı psikoterapi türü vardır ve bazı türleri belirli problemler veya sorunlarla daha iyi sonuç verebilir. Bireylere ve çift, aile ve ortak bir sorun ile bir araya gelmiş gruplara uygulanabilir. Bireysel ve küçük gruplarla çalışmada olduğu gibi farklı yaş grupları; çocuklar, ergenler, genç yetişkinler, yetişkinler, vb. çalışmak bir psikoterapist için ayrı ayrı yetkinlik kazanmayı gerektirir.

Psikoterapi, acil sorunlarla çalışmak amacıyla kısa süreli (birkaç seans), veya uzun süredir devam eden ve karmaşık olan sorunlarla çalışmak amacıyla uzun süreli (aylar veya yıllar) şekilde yapılabilir. Hedefler ve ne sıklıkta ve ne kadar süreyle devam edeceğine ilişkin düzenlemeler hasta ve terapist tarafından ortaklaşa planlanır. Psikoterapi, ilaç veya diğer terapilerle birlikte ilerleyebilir, bu nedenle farklı uzmanlarla işbirliği içerisinde çalışılabilir. Örneğin; aile terapisinin yanında ebeveynler farklı bir uzmana bireysel terapi için yönlendirilebilir; bireysel terapiye devam eden bir kişiye bir psikiyatristle de görüşmesi önerilebilir). Seanslar genellikle haftada bir kez ve yaklaşık 45 ila 50 dakika arasında yapılır, gerekli durumlarda haftalık seansların sıklaştırılması konuşulur. Çift ve aile terapilerinde seans süreleri daha uzun olabilir, çocuk ve ergen terapilerinde seanslara ek olarak belli aralıklarla ebeveyn görüşmeleri de yapılabilmektedir.

Görsel: Zeytin Ağaçları, Vincent Van Gogh